Güney Kore’de muhalefet partilerinin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un 3 Aralık’taki 6 saatlik sıkıyönetim ilanı nedeniyle vazifeden alınması için meclise sundukları yeni önerge bugün oylandı. Ulusal Meclis’te Devlet Başkanı Yoon’un aldığı sıkıyönetim kararının anayasayı ihlal ettiği gerekçesiyle azline ait önerge kabul edildi. Güney Kore Ulusal Meclisi, akabinde azil kararını, mevzu hakkında kesin kararı verecek olan Anayasa Mahkemesi’ne iletti. Yoon Suk Yeol, Güney Kore Anayasa Mahkemesi’nin görevine devam edip etmeyeceğine dair vereceği karara kadar devlet başkanlığı vazifesinden uzaklaştırıldı.
Yoon’un azlinin mecliste onaylanması sonrası Başbakan Han Duck-soo, Devlet Lider Vekili olarak vazife yapacak. Han, kararın akabinde yaptığı açıklamada, Yoon’un azlinin akabinde ülkeyi istikrarlı bir formda yönetmek için elinden gelenin en uygununu yapacağını söyledi.
YOON’DAN AZİL KARARI SONRASI BİRİNCİ AÇIKLAMA
Meclisin azline karar verdiği Yoon, karar sonrası yaptığı birinci açıklamada, “Son ana kadar ülkem için elimden gelenin en düzgününü yapacağım” dedi. Devlet Lider Vekili Han için de takviye daveti yapan Yoon, siyasetçilere davette bulunarak ‘siyasi kültürü çatışmadan ötesine geçecek halde geliştirmelerini’ istedi. Yoon, “Tüm kamu görevlilerini kamu güvenliğini ve memnunluğunu koruma etmeleri için en güzelini yapmaya çağırıyorum” dedi.
“Aldığım tüm tenkit ve takviyeleri dikkate alarak sonuna kadar halkım için elimden geleni yapacağım” tabirlerini kullanan Yoon, siyasi topluma ‘pervasız siyasetten kaçınma’ davetinde bulundu. Yoon, açıklamasında ayrıyeten, ‘şimdilik orta veriyor olsa da, son iki buçuk yıldır halkla birlikte geleceğe yönelik seyahatinin durmayacağını’ belirtti.
MECLİSİN KARARI SONRASI GÖZLER ANAYASA MAHKEMESİ’NDE
Reuters haber ajansının aktardığına nazaran, Yoon’un iktidar partisinden birtakım milletvekillerinin de önergeye takviye vermesiyle birlikte, 300 sandalyeli mecliste 204 vekil Yoon’un azli istikametinde oy kullandı; 85 vekil ‘hayır’ oyu verirken sekiz geçersiz oy kullanıldı. Bu kararla birlikte misyonu askıya alınan Yoon, misyonda kalmaya devam edecek. Anayasa Mahkemesi, önümüzdeki altı ay içinde Yoon’un vazifeden alınıp alınmayacağını kıymetlendirecek. Yoon şayet vazifeden alınırsa, ülkede erken seçim süreci başlayacak.
Milletvekilleri, önergenin görüşüleceği oturum için bugün Ulusal Meclis’te toplandı. Ana muhalefetteki Demokratik Parti ve beş küçük muhalefet partisi, Yoon’un sıkıyönetim ilanının anayasaya ve maddelere alışılmamış olduğu gerekçesiyle devlet liderinin misyondan alınması için yeni bir önergeyi meclise sunmuştu. Önergede, 3 Aralık’taki 6 saatlik sıkıyönetim ilanının anayasayı ve kanunları ihlal ettiği, bu yüzden Devlet Lideri’nin vazifeden alınması gerektiği belirtildi. Yoon’un sıkıyönetim ilanının akabinde sıkıyönetim birliklerine ve polise milletvekillerini tutuklama buyruğu verdiğine dair argümanlar da yeni önergede yer aldı.
KABUL EDİLMESİ İÇİN İKTİDAR PARTİSİNDEN 8 VEKİLİN OYUNA MUHTAÇLIK VARDI
Önergenin kabulü için meclis üye tam sayısının 3’te 2’sini oluşturan 200 milletvekilinin lehte oyu gerekiyordu. Ulusal Meclis’teki 300 sandalyeden 192’sine sahip olan muhalefet bloğu, nitelikli çoğunluğu sağlayabilmek için iktidardaki Halkın Gücü Partisi’nden (PPP) en az sekiz vekilin takviyesine gereksinim duyuyordu. PPP’den yedi vekil önergeye takviyesini açıklamıştı; bir iktidar vekili daha dayanak verirse önerge oylamada kabul edilecekti.
Güney Kore Ulusal Meclisi’nde misal bir azil önergesi, 7 Aralık’ta, PPP milletvekillerinin birçoklarının oylamayı boykot etmesi nedeniyle kâfi sayıya ulaşamayıp kabul edilmemişti. Sırf üç PPP milletvekilinin önerge için oy kullandığı bildirilmişti. PPP lideri Han Dong-hoon, hafta içinde yaptığı açıklamada, muhalefetin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un misyondan alınmasını talep ettiği önergeyi desteklediğini bildirmişti.
Han, Yoon’un meclis tarafından misyondan alınmasının şu anda ‘tek geçerli yöntem’ olduğunu belirterek, “Gelecek azil oylamasında, partimizin milletvekilleri meclis salonuna girerek kendi inanç ve vicdanları doğrultusunda oylamaya katılmalı” tabirini kullanmıştı.
AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Güney Kore’de devlet liderinin vazifeden alınması için Ulusal Meclis’e sunulan azil önergesinin meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması lazım. Öbür siyasalların azli için ise salt çoğunluk kâfi. Oylamanın akabinde süreç Anayasa Mahkemesi’ne intikal ediyor. Azil sürecine ait delilleri dinleyip pahalandırmak üzere duruşma düzenleyen mahkemenin azli onaylamak yahut reddetmek için 6 ay müddeti var. Dokuz yargıçtan altısının kararı onaylaması halinde önder misyondan alınıyor. Bu durumda 60 gün içinde yeni liderin seçilmesi gerekiyor. Bu süreç, devlet liderinin istifa etmesi durumunda da geçerli oluyor.
Ne olmuştu?
Devlet Başkanı Yoon, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, ‘muhalefetin devlet aksisi aktivitelere karışması’ gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş fakat parlamentonun yaptığı oylamada kararı kaldırması ve akabinde bunun Bakanlar Konseyi’nde onaylanmasıyla geri adım atmıştı. Yoon, muhalefeti ‘hükümetin fonksiyonunu yerine getirmesini engellemekle’ suçlayarak, sıkıyönetimin ‘Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük sistemini müdafaayı amaçladığını’ savunmuştu.
Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması daveti yapmıştı. Öte yandan ‘sıkıyönetim birlikleri’ olarak görevlendirilen askerlerin Ulusal Meclis’e girdiği bildirilmişti. Ulusal Meclis’te yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ait verilen önerge, 190 vekilin oyuyla kabul edilmişti. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın akabinde ‘hükümsüz’ hale geldiğini açıklamıştı. Bunun üzerine Bakanlar Şurasını toplayan Yoon, kabinenin onayının akabinde sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurmuştu.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)