Türkiye’de uyuşturucu imali ve ticaretiyle mücadele; Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Kıyı Güvenlik Komutanlığı ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Tarım ve Orman Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu (ATK), Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) üzere kurumlarla iş birliğiyle yürütülüyor.
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Cürümlerle Gayret Başkanlığı tarafından kurumlara ilişkin datalarla hazırlanan 2024 Türkiye Uyuşturucu Raporu’na nazaran, 2022 yılında 246 bin 237, 2023 yılında ise yüzde 2,3 artışla 251 bin 851 olaya müdahale edildi.
Bu olaylarda 313 bin 416 kuşkulu yakalandı.
2023 yılında gerçekleşen 251 bin 851 uyuşturucu olayının hata cinslerine nazaran dağılımı şöyle:
-Olayın yüzde 82,6’sı 207 bin 971’i kullanma maksatlı uyuşturucu husus satın almak, kabul etmek ve bulundurmak, 38 bin 21 olay uyuşturucu unsur imal ve ticareti, 4 bin 902 olay Unsurların Murakabesi Hakkında Kanuna muhalefet, 814 olay uyuşturucu yahut uyarıcı unsur kullanılmasını kolaylaştırma ve özendirme, 143 olay ise 3298 sayılı Uyuşturucu Unsurlarla İlgili Kanuna muhalefet kapsamında gerçekleşti.”
ÜLKE TARİHİNİN EN YÜKSEK METAMFETAMİN YAKALAMA MİKTARI
Geçen yıl tüm kolluk üniteleri tarafından 3 ton 314 kilogram eroin, 77,9 ton esrar, 21,4 ton skunk, 2 ton 502 kilogram kokain, 5 milyon 227 bin 853 ecstasy, 13 milyon 760 bin 337 captagon, 21 ton 912 kilogram metamfetamin, 1 ton 994 kilogram uyuşturucu ve hayal gösterici tesirleri olan, büsbütün sentetik hususlar ele geçirildi.
Ele geçirilen unsur ölçüsüne nazaran metamfetamin geçen yıl, evvelki yıla nazaran, yüzde 35 artışla dikkati çekti. 2023 yılında 65 bin 800 metamfetamin olayı gerçekleşti.
Bu olaylarda 88 bin 583 kuşkulu yakalandı. Türkiye’de metamfetamin yakalamalarına 2019’da başlandı.
Ele geçirilen metamfetamin ölçüsü 2020, 2021 ve 2022 yıllarında süratle arttı. 2021’de 5 bin 528 kilogram, 2022’de 16 bin 210 kilogram metamfetamin ele geçirildi. 2023 yılında ülke tarihindeki en yüksek metamfetamin yakalama ölçüsüne ulaşıldı.
MADDE İRTİBATLI 300 ÖLÜM
Geçen yıl direkt husus irtibatlı 300 mevt meydana geldi. 2013’te 232 olan direkt unsur kontaklı vefat, 2017 yılında yüzde 306 artışla 941’e yükseldi.
2018 yılından itibaren unsur irtibatlı vefatlar düşüşe geçti ve bu trend 2022 yılına kadar devam etti. 2023’te ise bir evvelki yıla nazaran, yüzde 22 artışla 300’e yükseldi.
Madde ilişkili ölümlerin cinsiyet dağılımları incelendiğinde, 2022 yılında 219 erkek, 27 bayan, 2023’te ise 277 erkek, 23 bayan olarak kayıtlara geçti.
ÖLÜMLERİN 148’İ METAMFETAMİN KAYNAKLI
Geçen yıl 300 mevtin 185’i çoklu unsur kullanımından kaynaklandı. Son yıllarda toplumu yüksek derecede tehdit eden metamfetamin unsuru kaynaklı vefat sayısı süratle arttı.
2023 yılında direkt unsur ilişkili 300 vefat olayının 148’inde metamfetamine, 42’sinde eroine, 89’unda ecstasy’ye rastlandı.
185 çoklu unsur kullanımından kaynaklı vefatın yüzde 53,5’inde metamfetamin görüldü. Tekil husus kullanımından kaynaklı 49 mevtin yüzde 42,6’sı metamfetaminden oldu.
METAMFETAMİNDEN 5 YILDA 601 KİŞİ ÖLDÜ
Son devirde metamfetamin kullanım yaygınlığı, bu unsur kaynaklı mevt sayılarına da yansıdı. 2018 yılında 657 husus irtibatlı vefat olayının 41’i, 2019’da 342 unsur irtibatlı mevt olayının 49’u, 2020’de 314 unsur kontaklı vefat olayının 98’i, 2021’de 270 unsur ilişkili vefat olayının 125’i, 2022’de 246 husus ilişkili mevt olayının 140’ı metamfetaminden kaynaklandı.
Aşırı doz ölümlerin en yüksek görüldüğü 2017 yılında meydana gelen ölümlerde metamfetamin görülme oranı yüzde 7,7 iken, 2023 yılında bu oran yüzde 46,3 oldu.
Tek başına metamfetamin kaynaklı vefatlar 2017 yılında yüzde 0,3 iken, 2023 yılında yüzde 42,6’ya çıktı.
KAÇAKÇILIKTA GAYE, TİCARETTE TRANSİT ÜLKE
Raporda, yasa dışı uyuşturucu pazarlarında toz, kristal, sıvı ve tablet formunda bulunan metamfetaminin, kolluk üniteleri tarafından gerçekleştirilen yakalamaları göz önüne alındığında, Türkiye’nin metamfetamin kaçakçılığında ‘hedef ülke’, coğrafik pozisyonu sebebiyle de ticaretinde ‘transit ülke’ olduğu belirtildi.
BU YIL 3 TON 332 KİLOGRAM METAMFETAMİNİN ÜLKEYE GİRİŞİ ENGELLENDİ
Metamfetaminin ticaretinde transit ülke pozisyonundaki Türkiye’de, Ticaret Bakanlığı’nın gümrük koruma takımları bu unsurun ülkeye girişini engellemek gayesiyle çalışmasını sürdürdü. Bakanlık datalarına nazaran, gümrüklerde bu ocak-ağustos periyodunda 3 ton 332 kilogram metamfetamin ele geçirildi.
Verilere nazaran ele geçirilen metamfetamin ölçüsü, kayıtların alındığı 2015 yılından itibaren en yüksek ölçüye ulaştı.
2019’da 36 kilogram ele geçirilen metamfetamin ölçüsü, 2020’de 453 kilograma ulaştı. 2019’dan itibaren ele geçirilen metamfetamin ölçüsü süratle arttı. 2021’de 744 kilogram, 2022’de 4 ton 543 kilogram, 2023’te 3 ton 33 kilogram metamfetamin ele geçirildi.
TEHLİKELİ ‘KRİSTAL’ BAĞIMLILARINDA ‘ZOMBİ’ GÖRÜNÜMÜ
Merkezi hudut sistemi uyarıcısı sentetik unsur olan metamfetamin, kullanıcıları ortasında ‘met, kristal, ateş-buz’ olarak bilinip, tesirinden ötürü ‘zombi’ üzere görünme haliyle tanımlanıyor.
TEDAVİ GÖRENLERİN YÜZDE 37,1’İ METAMFETAMİNDEN
Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi 32 vilayetteki 1396 yatak kapasiteli 60 merkezde gerçekleştiriliyor. Yataklı tedavi merkezlerine geçen yıl 16 bin 291 müracaat yapıldı. Yinelenmiş hadiseler çıkarıldığında toplam tekil kişi sayısı 13 bin 168 olarak kayıtlara geçti. Hastaların tedavi gördükleri unsur tiplerine nazaran dağılımları şöyle:
“Yüzde 28’i eroinden, yüzde 37,1’i metamfetaminden, yüzde 11,2’si esrardan, yüzde 4,9’u sentetik kannabinoidden, yüzde 4,2’si öteki opiyatlardan, yüzde 4’ü kokainden, yüzde 0,7’si ecstasyden, yüzde 1,1’i uçucu unsurdan, yüzde 8,9’u ise başka hususlar.”